Πέμπτη 12 Οκτωβρίου 2017

Το ολοκαύτωμα


του Νίκου Μαρκέτου

Το ολοκαύτωμα είναι η πρώτη συστηματική και βιομηχανοποιημένη γενοκτονία της ανθρώπινης ιστορίας, σε μια άνευ προηγουμένου μαζική κλίμακα. Θύματα υπήρξαν κατά κύριο λόγο Εβραίοι, αλλά και Σλάβοι, κομμουνιστές, ομοφυλόφιλοι, ψυχασθενείς.

Ο Braudrillard χαρακτηρίζει το ολοκαύτωμα:

…Kρύο γεγονός τραγικό αλλά κρύο, το πρώτο σημαντικό φαινόμενο των ψυχρών συστημάτων, των συστημάτων ψύξης, των συστημάτων αποτροπής και εξόντωσης που θα εφαρμοσθούν σε άλλες μορφές (συμπεριλαμβανομένου του ψυχρού πολέμου κ.λπ.) και σε σχέση με τις ψυχρές μάζες.

Baudrillard-Simulacra_and_Simulation

Στο ολοκαύτωμα υπό τον συντονισμό των SS, με οδηγίες από την ανώτατη ηγεσία του ναζιστικού κόμματος, κάθε σκέλος της γραφειοκρατίας της Γερμανίας ασχολήθηκε τόσο με την υλικοτεχνική υποστήριξη όσο και με τη τέλεση της μαζικής δολοφονίας.

Η γενοκτονία διεξήχθη σταδιακά με την χρήση των ειδικών παραστρατιωτικών ομάδων (Einsatzgruppen) που δολοφονούσαν σε μαζικούς πυροβολισμούς και των στρατοπέδων εξόντωσης όπου τα θύματα εξοντώνονταν μεθοδικά στους θαλάμους αερίων. Η πολιτική της εξόντωσης ονομάστηκε "Τελική Λύση " (Endlosung).

Το Ολοκαύτωμα δεν ήταν μια παράλογη διαρροή των μη-ακόμη πλήρως εξαλειφθέντων καταλοίπων της αρχαϊκής βαρβαρότητας, ένα λυπηρό παράδειγμα αυτού που μπορεί να κάνει μια αχαλίνωτη έμφυτη ανθρώπινη επιθετικότητα, στο κατά τα άλλα υγιές σώμα της πολιτισμένης κοινωνίας, αλλά αποκαλύπτει ένα άλλο πρόσωπο της ίδιας σύγχρονης κοινωνίας, της οποίας το άλλο, πιο οικείο, πρόσωπο θαυμάζουμε. Είναι το επιστέγασμα της διαδρομής του ναζιστικού καθεστώτος και έσχατη συνέπεια της τεχνοκρατικής και γραφειοκρατικής λογικής. Στην μαζική δολοφονία του Ευρωπαϊκού Εβραϊσμού αξιοποιήθηκαν τα τεχνολογικά επιτεύγματα της βιομηχανικής κοινωνίας, και τα οργανωτικά επιτεύγματα μιας γραφειοκρατικής κοινωνίας (Bauman Z., 1989).

Ο αιτιολογικός μύθος βαθιά εδραιωμένος στην αυτοσυνείδηση της δυτικής κοινωνίας μας είναι η ηθικά ανυψωτική ιστορία της ανθρωπότητας που αναδύεται από την προ-κοινωνική βαρβαρότητα. Το ολοκαύτωμα αποκαλύπτει την σκοτεινή πλευρά του δυτικού πολιτισμού που είναι δουλεία, πόλεμοι, εκμετάλλευση και στρατόπεδα θανάτου. Στην εποχή μας οι αγριότητες, όπως και οι περισσότερες άλλες πτυχές του κόσμου μας, χορηγούνται πιο αποτελεσματικά από ποτέ. Δεν έπαψαν και δεν θα πάψουν να υπάρχουν. Τόσο η δημιουργία όσο και η καταστροφή αποτελούν αναπόσπαστες πτυχές αυτού που ονομάζουμε πολιτισμό (Bauman Z., 1989).

Η τελική λύση (Endlosung) μας θυμίζει πόσο ηθικά τυφλή είναι η γραφειοκρατική επιδίωξη της αποδοτικότητας. Σύμφωνα με τον Karl Schleuner, ο «Χίτλερ έθεσε τον στόχο του ναζισμού»: «να απαλλαγούμε από τους Εβραίους και κυρίως να φτιάξουμε την επικράτεια του Reichjudenfrei (Ραϊχ χωρίς Εβραίους)"- χωρίς όμως να διευκρινίζει πώς αυτό θα επιτευχθεί. » Μόλις ο στόχος είχε τεθεί, η γραφειοκρατία ανέλαβε την εκτέλεση του με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο.

Στην γραφειοκρατική κουλτούρα «αντικειμενική» εκτέλεση των επιχειρήσεων σημαίνει κατά κύριο λόγο την εκτέλεση των επιχειρήσεων σύμφωνα με μετρήσιμους κανόνες και «χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα πρόσωπα» (Gerth H. Mills 1970)

Δεν υπάρχει τίποτα σ’ αυτήν την περιγραφή που να εγγυάται την αμφισβήτηση του γραφειοκρατικού ορισμού του Ολοκαυτώματος είτε ως απλή παρωδία της αλήθειας είτε ως εκδήλωση μίας ιδιαίτερα τερατώδους μορφής κυνισμού.

Σε κανένα σημείο της μακρόχρονης και βασανιστικής εκτέλεσης του, το Ολοκαύτωμα δεν ήλθε σε σύγκρουση με τις αρχές του ορθολογισμού. Η «τελική λύση» δεν συγκρούστηκε σε κανένα στάδιο με την ορθολογική επιδίωξη αποτελεσματικής και βέλτιστης υλοποίησης στόχων.

Αυτή η κατάσταση των πραγμάτων είναι ανησυχητική στην συνειδητοποίηση του γεγονότος ότι καμία από τις κοινωνικές συνθήκες που κατέστησαν δυνατό το Άουσβιτς δεν εξέλειπε αληθινά, και δεν έχουν ληφθεί αποτελεσματικά μέτρα για την αποτροπή τέτοιων πιθανοτήτων και αρχών από τη δημιουργία καταστροφών που μοιάζουν με το Άουσβιτς (Bauman Z., 1989).



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου