Τετάρτη 29 Μαρτίου 2017

Το Κλαμπ των Κανιβάλων, η Ανθρωπολογική Εταιρία και η σημερινή Ελλάδα

Πριν λίγες εβδομάδες κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις του Πανεπιστημίου του Σικάγο το βιβλίο «Ανθρωπολόγοι στο χρηματιστήριο – Μια χρηματοοικονομική ιστορία της βικτωριανής επιστήμης» του ΜarcFlantreau, ενός ακαδημαϊκού ειδικευμένου στο εξωτερικό χρέος. Τι σχέση όμως μπορούν να έχουν οι ανθρωπολόγοι με το χρηματιστήριο; Και τι σχέση μπορεί να έχει η βικτωριανή εποχή της Μεγ. Βρετανίας, δηλαδή 1850 με 1900, με την Ελλάδα του 2016;Έχουν, και μάλιστα μεγάλη. Για τους παρακάτω λόγους :

Πρώτο, το 1868 ο τυχάρπαστος αμερικάνος μηχανικός σιδηροδρόμων George Earl Church μετά από επίσκεψή του στην πρωτεύουσα της Βολιβίας Λαπάζ συνέλαβε ένα τερατώδες σχέδιο για την κατασκευή μιας σιδηροδρομικής γραμμής ανάμεσα στην Βολιβία και την Βραζιλία μέσω των παρθένων δασών που υπάρχουν στην περιοχή. Έπεισε την βολιβιανή κυβέρνηση και υπέγραψε ο ίδιος εκ μέρους της ένα πελώριο δάνειο με τους χρηματιστές του Λονδίνου .Τα κρατικά ομόλογα της Βολιβίας κυκλοφόρησαν στο αγγλικό χρηματιστήριο και σε πολύ σύντομο διάστημα με πρωτοβουλία του ίδιου του Churchκαι των μεγάλων τραπεζιτών που συνεργάζονταν απέκτησαν σχεδόν μηδενική αξία. Όλοι πουλούσαν τα άχρηστα ομόλογα τα οποία τα αγόραζε ο Church και η παρέα του με πενταροδεκάρες. Αφού τα συγκέντρωσαν απαίτησαν από την Βολιβία να εξοφλήσει άμεσα το χρέος αλλιώς θα έχανε κάθε δυνατότητα εξόδου της στις διεθνείς αγορές. Η Βολιβία συμμορφώθηκε και μόνο το 8% της αξίας των δανείων κατέληξαν τελικά στη Βολιβία. Το σκάνδαλο ήταν τέτοιων διαστάσεων που εμφανίστηκε μέσα στα μυθιστορήματα των μεγάλων λογοτεχνών της τότε Μεγ. Βρετανίας CharlesDickens,RobertLouisStevenson, JosephConrad. Ανάλογες τέτοιες μεγαλειώδεις κομπίνες άρχισαν να εμφανίζονται σαν μανιτάρια. Σας θυμίζουν τίποτα αυτά; Η «έξοδος στις διεθνείς αγορές» ως μηχανισμός πίεσης και δέλεαρ για μια αδύναμη χώρα; Το 8% της Βολιβίας που είναι πιο μεγάλο ποσοστό από το ποσοστό των σημερινών δανείων της Ελλάδας που παραμένει στα εθνικά ταμεία;

Δεύτερο, ανάμεσα στα κόλπα που χρησιμοποίησε ο Churchόταν πήγε στο Λονδίνο ήταν να καταφέρει να εκλεγεί μέλος της Βασιλικής Γεωγραφικής Εταιρείας «προσφέροντας μία λάμψη επιστημονικής αξιοπιστίας σε αυτό που στην πραγματικότητα ήταν μια μεγάλη χρηματιστηριακή απάτη», όπως γράφει ο καθηγητής της ιστορίας της ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια Ira Bashkow στην παρουσίαση του βιβλίου του Flantreau στους Times Literary Supplement. «Πολλοί από τους κεντρικούς παράγοντες του χρηματιστηρίου του Λονδίνου ήταν μέλη της Βασιλικής Γεωγραφικής Εταιρείας και ακόμη περισσότεροι μέλη της Ανθρωπολογικής Εταιρείας.» Αυτοί οι δεύτεροι που αποτελούνταν κατά κύριο λόγο από μούτρα και απατεώνες, με υψηλό όμως κύρος στο χρηματιστήριο, είχαν κεντρικό λόγο ύπαρξης να κάνουν επιστημονικές τοποθετήσεις που στήριζαν την πιο ακραία χρηματιστηριακή κερδοσκοπία. Σας θυμίζει τίποτα αυτό; Αυτή η «λάμψη επιστημονικής αξιοπιστίας» σε πράξεις εγκληματικού χρηματιστηριακού χαρακτήρα; Σας φέρνει στο νου η Ανθρωπολογική Εταιρεία στα χρόνια που δεν υπήρχαν ακόμα οίκοι αξιολόγησης την σημερινή Μoody’s ή την Standard and Poor’s;

Τρίτο, «στα 1850 και 1860», γράφει ο IraBashkow, «οι επενδυτές -γύπες ήθελαν να πιέσουν τις λατινικές κυβερνήσεις που βρίσκονταν στο χείλος της χρεωκοπίας να εξοφλήσουν τα απλήρωτα χρέη τους προσφέροντας γη, στην οποία οι ξένοι κάτοχοι των ομολόγων θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ιδιωτικές αποικίες. Στον Ισημερινό δεκάδες εκατομμύρια στρέμματα τα είχαν ιδιοποιηθεί με αυτόν τον τρόπο και η αποικία διαφημίζονταν ιδιαίτερα σε υποψήφιους αποίκους στην Γερμανία. Η Ανθρωπολογική Εταιρεία ήταν επικεφαλής της πίεσης για αρπαγή γης και αποικιοποίηση. Ένας άλλο ηγετικό στέλεχος ο BedfordPimπροώθησε ομόλογα πάλι για σιδηρόδρομο με στόχο τη γη και την αποικιοποίηση στην Νικαράγουα». Σας θυμίζει τίποτα αυτό; Σας θυμίζει μήπως την Εταιρεία Περιουσίας του Δημοσίου, το ΤΑΙΠΕΔ ή τα Λιγνιτωρυχεία της ΔΕΗ που συζητιούνται σήμερα;

Τέταρτο, για να γίνουν όμως τέτοιου είδους αποτρόπαιες και βάρβαρες ενέργειες χρειάζονταν και μια ανάλογη ιδεολογία να την στηρίξει. «Ο Πρόεδρος και ιδρυτής της Ανθρωπολογικής Εταιρείας JamesHunt, αποβλημένος από την ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου, ήταν ένας εμπαθής ρατσιστής ο οποίος δήλωνε ότι ο νέγρος ανήκε σε ένα διαφορετικό είδος από το ανθρώπινο, ανίκανος για πολιτισμό και πολύ δίκαια σκλαβωμένος. Τα περισσότερα μέλη της ήταν αντιδαρβινιστές, συντηρητικοί, υποστηρικτές της δουλοκτησίας, περιθωριακοί σε σχέση με οποιαδήποτε ευγενή απασχόληση και άσχετοι από τους επιστημονικούς θεσμούς. Αποκαλούσαν τους εαυτούς τους Κλαμπ των Κανιβάλων (γι΄αυτό και ο τίτλος του σχολίου μας) και επέβαλαν την τάξη στις συνεδριάσεις τους με ένα σφυρί με τη μορφή ενός κεφαλιού νέγρου». Χρησιμοποιώντας αυτήν την ιδεολογία «οι χρεοκοπίες εύκολα αποδίδονταν στα ακόλαστα έθνη επιτρέποντας έτσι τα εγκλήματα που συντελούνταν στο χρηματιστήριο του Λονδίνου να αποδίδονται εξολοκλήρου στα θύματά τους, στις φυλές της χρεωκοπίας. Έτσι ο βικτωριανός ρατσισμός κάλυπτε την χρηματιστηριακή αρπακτικότητα». Σας θυμίζουν τίποτα όλα αυτά, παίρνοντας υπόψη φυσικά την μεγάλη διαφορά ανάμεσα στις εποχές; Σας θυμίζουν την σημερινή ιδεολογία του φυλετικού διαχωρισμού ανάμεσα σε λαούς εργατικούς και σε λαούς τεμπέληδες, ευσυνείδητους και ασυνείδητους, αδιάφθορους και διεφθαρμένους, βέρους δυτικούς και καθυστερημένους ανατολίτες; Δεν συνηχούν όλα αυτά με τις περιβόητες δηλώσεις Ντάισελμπλουμ για νοτιοευρωπαίους που το ρίχνουν στο ποτό και στις γυναίκες; Δεν σας θυμίζει την εκστρατεία ενοχοποίησης του ελληνικού λαού που κάνουν εδώ και επτά χρόνια που έχει και πολλούς εγχώριους υποστηρικτές και δυστυχώς έχει περάσει και σε ένα βαθμό και στην λαϊκή συνείδηση, ότι εμείς είμαστε υπεύθυνοι για το χάλι μας κι όχι το ευρώ ή οι Βρυξέλλες;

Ο καπιταλισμός τότε φορούσε ημίψηλο και φράγκο και κρατούσε μπαστούνι. Σήμερα φοράει σπορ σακάκι και φούστα τύπου Μέρκελ και διαθέτει ένα χαμόγελο μάσκα για τις τηλεοράσεις. Η ψυχή του όμως παραμένει η ίδια.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου