Πέμπτη 17 Δεκεμβρίου 2015

Η μεταβαλλόμενη πολιτική γεωγραφία της Γερμανίας: μετανάστες και απειλές

του Βίκτορ Γκρόσμαν
Όπως ανεβαίνει η στάθμη της θάλασσας και απειλεί τις Μαλβίδες, τα Μάρσαλ και άλλα νησιά, το θέμα των μεταναστών αλλάζει την πολιτική γεωγραφία στη Γερμανία. Όμως, δεν είναι οι πρόσφυγες που δημιουργούν απειλή, παρά τον αριθμό τους. Αντίθετα, είναι εκείνες οι δυνάμεις , που ποτέ δεν εξαλείφθηκαν, και των οποίων οι σκοποί και οι μέθοδοι θυμίζουν τόσο έντονα τα γεγονότα πριν από 85 χρόνια.
Κατ' εκτίμηση, ένα εκατομμύριο πρόσφυγες θα έχουν φτάσει στη Γερμανία στο τέλος του έτους. Η κυβέρνηση στέλνει πίσω όσους έρχονται από την Αφρική, την Ανατολική Ευρώπη και άλλες περιοχές, χωρίς να ενδιαφέρεται ποιες θα είναι οι συνέπειες σε πολλές περιπτώσεις. Όσοι είναι από τη Συρία, το Αφγανιστάν και το Ιράκ γενικά γίνονται δεκτοί. Είναι ειρωνικό το ότι η αιτία του χάους , της απελπισίας και της φυγής από αυτές τις τρεις χώρες ήταν η στρατιωτική επέμβαση των δυτικών δυνάμεων και των οπλισμένων μέχρι τα δόντια συμμάχων τους στο Ριάντ, στον Περσικό Κόλπο ή στην Άγκυρα. Αυτό το βασικό ζήτημα σχεδόν κανένας δεν το αναφέρει εκτός από μερικά μικρά αριστερά ΜΜΕ.

Οι μισοί Γερμανοί περίπου, βαθιά επηρεασμένοι από τις εικόνες των πνιγμένων παιδιών, των φορτηγών με τους νεκρούς από ασφυξία, τις μόνιμες σκηνές με γιαγιάδες, ανάπηρους, μητέρες και πατέρες με σαστισμένα νήπια ή με μωρά να περιπλανώνται μέσα σε λασποχώραφα, σκαρφαλώνοντας σε αγκαθωτά σύρματα ή κινούμενοι σαν αγέλες από το ένα σημείο στο άλλο , είπαν: αυτοί είναι άνθρωποι, είναι αδέλφια μας και πρέπει να τους μεταχειριστούμε ανθρώπινα. Αμέτρητοι άνθρωποι σήκωσαν πικέτες με το “Καλώς ήλθατε”, βοήθησαν όσο μπορούσαν και φρόντισαν τους πρόσφυγες συχνά μέχρι εξάντλησης. Ήταν αυτοί που είπαν, “η χώρα μας μπορεί να δεχτεί τους νεοεισερχόμενους. Υπάρχει χώρος γι' αυτούς. Πρέπει να βοηθήσουμε αυτούς που θέλουν προσωρινό καταφύγιο και όσους ελπίζουν να ενσωματωθούν στην κοινωνία μας. Πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να μάθουν γερμανικά και ένα επάγγελμα ή να πάρουν άδεια να δουλέψουν στο επάγγελμα που ήδη γνωρίζουν”.

Οι άλλοι μισοί Γερμανοί όμως αντέδρασαν με βλοσυρότητα και βαρυθυμία και λοιδόρησαν τους “καλωσυνάτους” -- μεταξύ των οποίων , σωστά ή λάθος, συμπεριέλαβαν διάφορα κόμματα, όλη τη γερμανική κυβέρνηση, την Ά. Μέρκελ και όποιον αποδιοπομπαίο τράγο μπορούσαν να προσθέσουν στους εξαντλημένους μετανάστες. Οι απόψεις τους για τους μουσουλμάνους θύμιζαν εκείνες για τους Εβραίους τον περασμένο αιώνα. Επανέλαβαν, “το πλοίο είναι γεμάτο”.

Πολλοί στράφηκαν προς το ανερχόμενο κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), που οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι είχε φτάσει στο 5%, ποσοστό που απαιτείται για να εισέλθει στα νομοθετικά σώματα των κρατιδίων το 2016 και στην ομοσπονδιακή Βουλή το 2017, και συνέχισε να ανεβαίνει φτάνοντας στο σημερινό επίπεδο των 8-10%, στα ίδια ποσοστά με αυτά των Πρασίνων και του DieLinke (Αριστερού Κόμματος). Εάν η άνοδός του συνεχιστεί θα μπορούσε να γίνει το τρίτο ισχυρότερο κόμμα στη Γερμανία.

Η βασική ηγέτις του, η πολύ ελκυστική Φράουκε Πέτρι, 40 ετών, με καταγωγή από τη Δρέσδη, είναι φαρμακοποιός, αλλά ακόμη πιο ικανή να μιλά, στο βήμα ή στις τηλεοπτικές εκπομπές, όπου κατακεραυνώνει τους αντιπάλους, εμφανώς με τη βοήθεια των παρουσιαστών, με έναν ύποπτα, θα έλεγε κανείς, εύκολο τρόπο. Παρότι το αρνείται συνέχεια, η δημοσιότητα των ΜΜΕ την έχει βοηθήσει πολύ.

Κάποιοι ηγέτες της AfD είναι ανοιχτά ρατσιστές, όπως ο Björn Höcke, κορυφαίο στέλεχος στη Θουριγκία, ο οποίος μιλά με στόμφο για τους “πολύ γόνιμους” Αφρικανούς που πρέπει να εκδιωχθούν από τους “μη αρκετά γόνιμους” Ευρωπαίους. Η Πέτρι δεν λέει τέτοιες χοντράδες. Κάποιους πρόσφυγες θα έπρεπε να τους δεχτούμε, κάποιους άλλους όχι -- [λέει]. Αλλά οι εθνικιστές και οι ρατσιστές εύκολα αντιλαμβάνονται τα κωδικοποιημένα μηνύματά της και, παρά τις συνήθεις “κοινωνικά ευσυνείδητες” απαιτήσεις, δείχνει τα χρώματά της είτε με τις θέσεις της για τους ομοφυλόφιλους είτε για τις αμβλώσεις: οι καλές, “φυσιολογικές” γερμανικές οικογένειες θα πρέπει να κάνουν τουλάχιστον τρία παιδιά! Επιτίθεται σε όλα τα άλλα “κόμματα του κατεστημένου”.

Κάτι ξεχωριστό, αλλά σύμμαχος της AfD, είναι το κίνημα PEGIDA, που διαδηλώνει κάθε Δευτέρα στη Δρέσδη και άλλες πόλεις. Συχνά συμμετέχουν ναζιστές και ο αριθμός των επιθέσεων σε δημοσιογράφους και αντιπάλους αυτών των πορειών όλο και αυξάνεται. Εξίσου αυξάνεται και ο αριθμός των πυρπολημένων ή κατεστραμμένων κτιρίων για μετανάστες και των βίαιων ρατσιστικών επιθέσεων στους ανθρώπους που έχουν άλλο χρώμα δέρματος ή φορούν “άλλα” ρούχα.

Σ' αυτές τις πορείες πάντα υπάρχει αντίθεση. Μερικές φορές εκφράζεται κάποια θεοσεβής καταδίκη από αξιωματούχους, περιστασιακά γίνονται ομιλίες ή συγκεντρώσεις μακριά από το σημείο που μαζεύεται το πλήθος του μίσους, για τις πορείες του οποίου δίνεται άδεια από τις αρχές, αλλά συνήθως όχι στο κέντρο των πόλεων. Αυτή η αντίθεση είναι θαυμαστή – αλλά σχεδόν άχρηστη.

Υπάρχουν, βεβαίως, και οι κυρίως νεανικές αντι-πορείες, που συνήθως προσπαθούν να μπλοκάρουν το δρόμο των ρατσιστών, να τους κρατήσουν κοντά στους σιδηροδρομικούς σταθμούς απ' όπου βγαίνουν και να τους αποθαρρύνουν, ώστε να μην ξαναεμφανιστούν. Η αστυνομία παρεμβαίνει και χωρίζει τις δύο ομάδες, έτσι συνήθως δεν ξεσπούν πολλά βίαια επεισόδια. Η αστυνομία συχνά φέρεται ευνοϊκά στην πειθαρχημένη πορεία των δεξιών.

Όμως, παράλληλα ή ακολουθώντας τους αποφασισμένους αλλά ειρηνικούς αντιπάλους όσων διαδηλώνουν “ενάντια στους μουσουλμάνους και τους μετανάστες”, σχεδόν πάντα υπάρχει μια ομάδα “μαχητών” , ντυμένων στα μαύρα και με μάσκες (παρά τις νομικές απαγορεύσεις). Είναι εκείνοι που πετάνε κομμάτια από σπασμένες πλάκες πεζοδρομίου, μπουκάλια και κροτίδες στην αστυνομία, σπάνε βιτρίνες ή αυτοκίνητα, βάζουν φωτιά σε ελαστικά και κάδους και καταστρέφουν στάσεις λεωφορείων. Συγκεντρώνονται στο Βερολίνο κάθε Πρωτομαγιά το απόγευμα, και προκάλεσαν καταστροφές κατά τη διαδήλωση ενάντια στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, τον περασμένο Μάρτιο, και το περασμένο Σάββατο στη Λειψία. Μετά από μια ειρηνική διαδήλωση εναντίον των ρατσιστών, μια ομάδα 1.000-2.500 άρχισε τα γνωστά, με αποτέλεσμα η αστυνομία να ρίξει νερό και σπρέι πιπεριού, ενώ έφιπποι αστυνομικοί και ελικόπτερα πήραν μέρος στη μάχη που άφησε 69 τραυματίες αστυνομικούς και 50 οχήματα της αστυνομίας κατεστραμμένα. Από το πλήθος συνελήφθησαν 23 άτομα (μικρός αριθμός κατά την εκτίμησή μου, που με εξέπληξε).

Ποιοι είναι αυτοί οι μαχητές; Κατά την άποψή μου αποτελούνται από αρκετές συναφείς μεταξύ τους ομάδες. Ορισμένοι σ' αυτό το “μαύρο μπλοκ” αυτοαποκαλούνται “αναρχικοί” ή “αυτόνομοι” και είναι τόσο πολύ αντικαπιταλιστές που όπως λέει κάποιο φυλλάδιό τους δεν “διαδηλώνουν, καταστρέφουν”. Άλλοι απλά θέλουν “δράση” , όπως οι οπαδοί του ποδοσφαίρου στα ματς συγκρούονται με την αστυνομία ή με οποιονδήποτε άλλον. Υπάρχει και μια ομάδα –θα στοιχημάτιζα ότι είναι επικεφαλής, αλλά σπανίως τα μέλη της συλλαμβάνονται εν δράσει-- που αποτελείται από βαλτούς οι οποίοι προσφέρουν τους πηχυαίους τίτλους στα ΜΜΕ και αποτελούν μία αιτία για το ότι απλοί πολίτες που καταδικάζουν αυτά τα γεγονότα δεν συμμετέχουν στις συγκεντρώσεις κατά του πολέμου ή κατά των διακρίσεων.

Εν τω μεταξύ, οι Χριστιανοδημοκράτες, η ηγέτις των οποίων Μέρκελ άνοιξε φιγουρατζίδικα την αγκαλιά της για να καλωσορίσει τους πρόσφυγες, τονίζοντας ότι η Γερμανία πάντα προσφέρει άσυλο σε όσους το χρειάζονται, κόντεψαν να διασπαστούν από μια επαπειλούμενη ανταρσία εναντίον της. Καθώς τα ποσοστά της δημοτικότητας της Μέρκελ και του κόμματός της καταβυθίζονται και για πρώτη φορά απειλείται η ηγεσία της, υποχώρησε σε μια θέση αδύναμου συμβιβασμού: Ναι, σας καλωσορίζουμε, αλλά όχι άλλους, παρακαλώ, και θα πληρώσουμε την Τουρκία για να κρατήσει τους υπόλοιπους στη δική της πλευρά των ταραγμένων νερών. Η ανοδική τάση των ποσοστών αυτών που μισούν τους μετανάστες και των ξενόφοβων έχει ωθήσει το κόμμα της ακόμη πιο δεξιά. Ψιθυρίζεται ακόμη ότι μπορεί να συνασπιστεί με την AfD, που μέχρι τώρα ήταν εξοστρακισμένη, μετά τις επερχόμενες εκλογές στο σημαντικό κρατίδιο της Βάδης-Βιρτεμβέργης , το οποίο έχει σήμερα τον πρώτο Πράσινο υπουργό-πρόεδρο, έναν όπου φυσάει ο άνεμος χαρακτήρα που επίσης τηρεί διπρόσωπη στάση στο θέμα των μεταναστών.

Οι Σοσιαλδημοκράτες, μέρος του κυβερνητικού συνασπισμού σε ομοσπονδιακό επίπεδο, μετακινούνται κι αυτοί σε ακόμη πιο δεξιές θέσεις. Ο ηγέτης τους Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, αντικαγκελάριος υπό την Μέρκελ, αισθάνεται πολύ άνετα μ' αυτή τη θέση για τους πρόσφυγες (με τις γνωστές φιγούρες και αυτός), στήριξε επίσης τη στρατιωτική εκστρατεία στη Συρία και την ευρωατλαντική εμπορική συνθήκη (TTIP) με τις ΗΠΑ. Αυτά προκάλεσαν δυσαρέσκεια στο κόμμα του, και ανοιχτή αντίθεση ιδίως από τα νεότερα μέλη – για την ευρωατλαντική συνθήκη, τη Συρία και για πολλά άλλα θέματα. Το αποτέλεσμα ήταν να πάρει ο Γκάμπριελ το χαμηλότερο ποσοστό από ποτέ όταν επανεξελέγη, πρόσφατα, στο συνέδριο του κόμματος -- κάτω από 75%. Ήταν ένα πλήγμα γι' αυτόν που καταφανώς τον πείραξε αλλά και τον έκανε ακόμη πιο επιθετικό. Η επιτυχία του στην προώθηση της έγκρισης της TTIP – με κάποιες αδύναμες επιφυλάξεις-- προκάλεσε ακόμη μεγαλύτερη αντίθεση μέσα στο κόμμα του, αλλά δεν βελτίωσε τα ποσοστά δημοτικότητας που έχουν κολλήσει στο 25% (σε αντίθεση με αυτά του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος που κυμαίνονται στο 38-40%) .

Η Γερμανία δεν είναι νησί. Η Μέρκελ είχε ελπίδες για μια πιο ισχυρή, πιο διευρυμένη Ευρωπαϊκή Ένωση – με τη Γερμανία το ισχυρότερο μέλος της και φύλακα των μέτρων λιτότητας (προς όφελος της Γερμανίας). Αυτές οι ελπίδες φθείρονται. Οι χώρες-μέλη διαιρούνται για το πόσους μετανάστες θα δεχθούν, ενώ οι ανατολικοευρωπαϊκές σφραγίζουν τα σύνορά τους. Υπάρχει διαίρεση για το αν θα δεχθούν την ένταξη της Τουρκίας. Η Βρετανία κινείται προς ένα δημοψήφισμα που μπορεί να καταλήξει σε αποχώρηση από την ΕΕ, και η Γαλλία, η συν-ιδρύτρια χώρα, μπορεί να διοικείται [το 2017] από μια γυναίκα που επίσης θέλει να αποχωρήσει. Η αυξανόμενη απόρριψη της ΕΕ σχεδόν σε κάθε χώρα-μέλος, μια τάση που θα μπορούσε να θεωρηθεί ευνοϊκή από εκείνους που γνωρίζουν τους αντιδραστικούς σκοπούς και ρόλο αυτού του θεσμού, δυστυχώς εκπροσωπείται από επικίνδυνα κόμματα που ενισχύονται σε όλη την ήπειρο, εκτός, ελπίζω, από την Ισπανία, την Πορτογαλία, τη Βρετανία –ή τουλάχιστον το αντιπολιτευόμενο Εργατικό Κόμμα-- ίσως τη Ρωσία. Και στον γερμανικό της πυρήνα; Ποιος ξέρει;

Η βασική αντιπολιτευτική δύναμη στη στρατιωτική ανάμειξη στη Συρία , στο Μάλι ή όπου αλλού είναι το Κόμμα της Αριστεράς. Αν και δραστήριο σ' αυτό και σε άλλα πεδία, και τολμηρό στις πολύ σύντομες παρεμβάσεις που του επιτρέπονται στην ομοσπονδιακή Βουλή, δεν φαίνεται ικανό να προχωρήσει μπροστά, να δείξει μαχητικό πνεύμα, και να κερδίσει πάνω από το στατικό 8-10% σε εθνικό επίπεδο. Οι πιθανές εξελίξεις το 2016, με εκλογές σε τρία κρατίδια την άνοιξη και στο Βερολίνο το φθινόπωρο απαιτούν πιο δυναμική παρουσία στους δρόμους, στους τόπους δουλειάς, στα πανεπιστήμια, χρειάζεται να αντισταθούμε στην αυξανόμενη ακροδεξιά τάση!

Πηγή: http://www.counterpunch.org/2015/12/14/germanys-changing-political-geography-immigrants-and-menaces/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου